آسیب اجتماعی یعنی چه؟
به هر گونه رفتار فردی یا گروهی گفته می شود که در چارچوب اصول اخلاقی و قواعد عام جمعی رسمی و غیر رسمی جامعه محل فعالیت کنش گران قرار نمی گیرد و در نتیجه با قبح اخلاقی و اجتماعی یا منع قانون روبرو می شود.
بخاطر همین است که خطاکاران تلاش می کنند ناهنجاری خود را از دید نظارت کنندگان قانون، اخلاق عمومی و نظم اجتماعی مخفی کنند، چون در غیر این صورت با پیگرد قانونی، تفکیر اخلاقی و طرد یا دیگر واکنش های منفی از سوی اجتماع مواجه می شوند.
آسیب اجتماعی حالتی است که قشر زیادی از مردم آن را تهدیدی علیه جامعه می دانند و علاوه بر این کیفیت زندگی و ارزش های جامعه را تهدید می کند و نیازمند یک مداخله اجتماعی نیز است؛ به همین دلیل است که باید از آسیب های اجتماعی و انواع آن اطلاع داشته باشیم.
آسیب های اجتماعی یا انحرافات اجتماعی، یکی از مشکلات اجتماعی است که این نوع آسیب های اجتماعی مربوط به رفتار انسان ها می باشد که تفاوت آن با دیگر مشکلات اجتماعی در همین موضوع است. اعتیاد، بیکاری، ولگردی، گدایی، زورگیری، خودکشی، طلاق، رشوه خواری، فقر و... از نظایر آسیب ها و نابسامانی های اجتماعی است .
انواع آسیب های اجتماعی بارز در جامعه:
١- اعتیاد: اعتیاد یکی از آسیب های اجتماعی است که باعث فراهم شدن زمینه ای برای بسیاری از کج روی ها و ناهنجاری ها نیز می شود. این آسیب اغلب نوجوانان را در معرض خطر قرار می دهد، ولی خانواده ها با هوشیاری و شناختن آثار این پدیده می توانند فرزندان خود را از این آسیب نجات دهند.
اعتیاد به سیگار و مواد مخدر نوعی از آسیب های اجتماعی است.
اعتیاد به رسانه های اجتماعی و فضای مجازی نیز یکی از آسیب های اجتماعی چشمگیر در جامعه است.
٢- طلاق: یکی دیگر از آسیب های اجتماعی طلاق است که جامعه شناسان و متفکران، بالا رفتن آن را نشانه آشکار از اختلال در اصول اخلاقی و به هم خوردن آرامش خانواگی و در کل دگرگونی در هنجار های اجتماعی می دانند.
طلاق و جدایی افراد خانواده از هم یکی از آسیب های اجتماعی است.
٣- خودکشی: هر چند خودکشی در مرحله اول یک مشکل فردی بشمار می رود اما از آنجایی که فرد در اجتماع زندگی می کند و اثراتی مقابل بین افراد در میان است، این آسیب به عنوان یک معضل و آسیب اجتماعی مورد بررسی قرار می گیرد؛ جامعه شناسان معتقد هستند که هرچه همبستگی اجتماعی سست شود و ارتباط و تعلق فرد به گروه کم شود، آن فرد آمادگی بیشتری برای پایان دادن به زندگی خود پیدا می کند.
خودکشی یکی از آسیب های اجتماعی است.
۴- فقر و بیکاری: فقر و بیکاری نقش تعیین کننده ای را در افزایش آسیب های اجتماعی می تواند داشته باشد، به طوری که خیلی از جامعه شناسان، فقر و بیکاری را به عنوان مادر آسیب های اجتماعی می دانند. فقر مادی و فرهنگی و بیکاری، طیف وسیعی از تضاد طبقاتی در اجتماع است؛ و هر چه این تضاد طبقاتی در یک جامعه کمتر باشد و مردم جامعه از این نظر به هم نزدیکتر باشند، آن جامعه کمتر دچار آسیب می شود.
فقر و بیکاری یکی از عوامل موثر در افزایش آسیب های اجتماعی است.
- عبداللهی، محمد (1383)، آسیب های اجتماعی و روند تحول آن در ایران، جلد یکم (مجموعه مقالات دومین همایش ملی آسیب های اجتماعی در ایران- خرداد1381
- آسیب‌شناسی اجتماعی (جامعه‌شناسی انحرافات اجتماعی)، رحمت‌الله صدیق سروستانی، ناشر: آن
- http://setarehjavanmardi1383.blogix.ir/post/2